De documentaireserie en de fototentoonstelling Food For Thought van Kadir van Lohuizen over ons voedselsysteem is indrukwekkend, schokkend en veelzeggend. Allereerst door de koele cijfers:
- Elke maaltijd op je bord reist gemiddeld 30.000 km
- Meer dan 70% van de landbouwgrond wordt gebruikt voor veevoer
- Jaarlijks wordt er 1,3 miljard kilo uien uit Nederland geëxporteerd
- 30% van al het geproduceerde voedsel eten we niet op
- Veeteelt en landbouw geven meer dan 25% van de uitstoot van broeikasgassen
Deze cijfers en vooral de beelden geven weer hoe groot de belasting is van de voedselproductie op onze aarde, die nodig is om wereldwijd 8 miljard mensen dagelijks te laten eten. Daarvan heeft 30% regelmatig te weinig te eten en 10% heeft honger.
Duizelingwekkende aantallen! Dat betekent dat we onze voedselketen zorgvuldiger zullen moeten inrichten om ons aarde niet uit te putten.
Het beeld dat Kadir van Lohuizen op indringende wijze meegeeft is de enorme schaalgrootte van de hedendaagse voedselproductie. Of het nu gaat om:
- onafzienbare ‘ranches’ in de Verenigde Staten met koeien voor vlees en melk,
grote boerderijen in China en de Verenigde Arabische Emiraten met koeien en pluimvee voor dierlijke eiwitten, - enorme plantages in Kenia waar onvoorstelbaar grote aantallen verschillende groenten gedurende het hele jaar verbouwd worden,
- of supergrote kassen in de Verenigde Staten, China en de Verenigde Arabische Emiraten waarin op een zeer efficiënte manier sla en tomaten worden verbouwd, soms zelfs verticaal.
Ondertussen komen onderliggende aspecten aan de orde:
- Van oudsher zijn we in veel culturen op de wereld gewend om rijkelijk dierlijke eiwitten te eten. We zullen hier veel bewuster mee moeten omgaan en meer plantaardig voedsel efficiënter moeten produceren met minder belasting op het milieu. Plantwaardig voedsel brengt geen dierenleed met zich mee en is nog gezonder ook.
- Produceren van eten dichtbij de consument. Ons eten is verser, het zorgt voor veel minder vervoersstromen en brengt minder geopolitieke afhankelijkheid en dus meer voedselzekerheid.
- Door groenten te verbouwen op “de beste” plaats op aarde kunnen we het hele jaar door alle groenten eten. Maar moeten we dat wel willen, het hele jaar sperziebonen en aardbeien? Kunnen we niet even zonder? Terug naar voedsel eten wat beschikbaar is.
Blijft de enorme schaalgrootte van onze voedselproductie. De vraag is in hoeverre het nodig is om op een efficiënte manier grote hoeveelheden voedsel te produceren of moeten we ‘vooruit naar vroeger’ en in coöperaties ons eten verbouwen, samen op een Herenboerderij (www.herenboeren.nl) of bij het Land van Ons (www.landvanons.nl) ? Misschien ligt het antwoord wel in ‘en-en’ en moeten we enerzijds voldoende voedsel produceren voor de wereldbevolking en anderzijds bewust worden van waar ons eten vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt.
Zolang we nog ‘kapotte stroopwafels’, ‘niet ronde pasteibakjes’ en ‘geen mooie ronde tomaten’ uitsorteren en als voer aan de varkens geven, kan er nog een hoop gedaan worden aan onze bewustwording over waar ons eten vandaan komt en hoe we er mee omgaan. Hard nodig voor een leefbaar milieu en klimaat op onze aarde.
Dank je wel Kadir van Lohuizen voor het vele stof tot nadenken #FoodForThought #klimaatcommunicatie
De fototentoonstelling #FoodForThought is nog te bezoeken tot 5 januari 2025 in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Meer informatie op www.hetscheepvaartmuseum.nl
Kadir van Lohuizen (fotograaf / producent #FoodForThought) – “Ik werd heen en weer geslingerd tussen verbijstering en verbazing”
Julia Rijssenbeek (filosoof en onderzoeker Universiteit Wageningen) – “Voedsel gaat over politie en macht”
Ralph Dahlhaus (chef-kok van het Scheepvaartmuseum) – “De keuze hoeft niet per se perfect te zijn, maar wel veranwoord”.
Lelani Lewis (kok, foodstylist en culinair activist) – “Kolonialisme heeft een grote invloed gehad op ons huidige voedselsysteem”.
De vier delen van #FoodForThought zijn verkort terug te kijken viaYouTube
Reageren? Stuur een email naar eric@klimaatcommunicatie.net