De communicatiedoelstelling van de campagne ‘Iedereen doet wat’ is mensen bewust te maken van de gevolgen van de wijze waarop we produceren, consumeren, ons vervoeren, ons huis verwarmen en koken. Vervolgens worden mensen in deze campagne aangezet tot het nemen van acties voor een duurzame toekomst (bron: Campagne effectonderzoek)
Verbazingwekkend is dat het eten van minder vlees niet in deze campagne is opgenomen. We willen niet expliciet ‘minder vlees’ communiceren, schrijft het ministerie van Economische zaken in interne communicatie. Als reden wordt aangegeven dat het een ‘politiek erg gevoelig onderwerp is’. Sterker nog eerst zou er zelfs een oproep in komen te staan om twee keer per week geen vlees te eten. Volgens Anne Hilhorst van Wakker Dier kiest de overheid daarmee voor de veilige weg. ‘Minder vlees eten is juist één van de beste dingen die consumenten zelf kunnen doen om de klimaatopwarming tegen te gaan. Dat een overheid dat niet tegen zijn burgers durft te zeggen, vinden wij zorgelijk. Daar zit een lobby achter.’ (bron: Volkskrant 10 september 2021). Het blijft overigens onduidelijk of de vleeslobby hier daadwerkelijk een rol in gespeeld heeft of dat het koudwatervrees was.
Blijft de vraag liggen op welke manier je nu het beste mensen bereikt en aanzet tot het eten van minder vlees. Het kiezen voor het niet-benoemen en doodzwijgen om welke reden dan ook, is in elk geval naar mijn idee geen goede keuze. De vraag is of een oproep om tot twee keer per week geen vlees te eten – hoe sympathiek en doeltreffend dat ook klinkt – heel erg effectief is? De mensen die zich bewust zijn van de klimaatcrisis doen dat waarschijnlijk al en zijn misschien zelfs al veganist. De kans bestaat echter dat het bij andere mensen ‘vleesschaamte’ en schuldgevoel oproept terwijl ze toch zeven dagen per vlees blijven eten. En in het ergste geval zijn er ook mensen die helemaal de kont tegen de krib gooien. Anderzijds kan het voor sommige mensen ook handig zijn om een duidelijke richtlijn te hebben.
Persoonlijk spreekt mij de boodschap aan van Dolf Jansen in zijn aflevering van De Duurzame Podcast van 19 april 2022. Hij benadrukt dat je je er niet aan ontkomt om een voetdruk achter te laten, elk moment van de dag, gewoon omdat je leeft. Voel je daar ook niet schuldig over, maar ben je er wel heel erg van bewust en maak met grote regelmaat keuzes die je voetafdruk verkleinen. Kijk dus naar wat je zelf kan doen. Je gaat je zelfs waarschijnlijk beter voelen als het je lukt om je eigen gedrag een klein beetje te veranderen. Dolf Jansen: ‘En doe dat niet continue. Als je een vleeseter bent en je vindt het lekker om te gaan fucking bbq’en ga dan gezellig bbq’en maar nodig alleen mij niet uit want ik kan het echt niet aan’. Voel je echter niet schuldig, pak die vrijheid en vul het zo in dat je onder de streep minder impact maakt.
De boodschap van Dolf Jansen gaat over bewustwording en dat is heel wat anders dan het communiceren van regels als ‘eet twee keer per week geen vlees’. Belangrijk genoeg om het bewust kiezen bij mensen tussen de oren te krijgen. Wat mij betreft kunnen mensen als Dolf Jansen dit niet vaak genoeg uitspreken … #klimaatcommunicatie.
Grill party photo created by cookie studio – www.freepik.com